Grzegorz Kopeć
DYREKTOR DS. INNOWACJI AMPOL-MEROL SP. Z O.O.
Uprawa kukurydzy w Polsce staje się coraz bardziej powszechna. Obecnie nawet północna część naszego kraju zaczyna być miejscem jej uprawy. Zaawansowane prace hodowlane nad odmianami dały tej roślinie szeroki zakres dostosowania się do bardziej urozmaiconych i trudniejszych warunków klimatycznych czy glebowych.
W ostatnich latach zauważyliśmy wyjątkowo długie przer- wy między opadami deszczu. Wiąże się to z niekorzystną suszą, która coraz bardziej odczuwalna jest w produkcji rolniczej. Zakładane plony są mniej stabilne, a wierność plonowania staje się coraz trudniejsza do uzyskania.
Kukurydza jest rośliną, która w warunkach ograniczonych opadów wykazuje najwyższą tolerancję na brak wody spośród wszystkich gatunków roślin uprawnych. Jej niski współczynnik transpiracji określa ją jako roślinę oszczędną w zakresie wykorzystania wody. I tak do wyprodukowania 1 kg suchej masy kukurydza zużywa około 220 litrów wody, gdzie np. rzepak – ponad 600 l, a pszenica – 360 l.
Ta fizjologiczna zaleta wyraźnie zachęca rolników do wprowadzania kukurydzy do płodozmianu, jak również zwiększa jej udział uprawy w danym gospodarstwie.
Kukurydza nie ma wysokich wymagań dot. rośliny przedplonowej, a nawet często uprawiana jest w krótkiej monokulturze bez ujemnego wpływu na wielkość plonu.
Tak więc:
Należy pamiętać jednak, że kukurydza jest rośliną wytwarzającą olbrzymią biomasę – od 70 do 100 ton. Dlatego też wysokie plony zielonki i ziarna wymuszają na producencie wyjątkowe podejście do istotnego zagadnienia, jakim jest zaopatrzenie roślin w optymalną ilość składników pokarmowych (tabela A i B).
Po pierwsze WAPNOWANIE
Przystępując do nawożenia kukurydzy, w pierwszej kolejności należy zadbać o odczyn gleby przez niezbędne wapnowanie stanowiska.
Roczne potrzeby wapna przy plonie 10 ton kukurydzy na ziarno to:
- pobranie wapna: około 100-110 kg CaO/ha
- wymycie: 100-250 kg CaO/ha
- zobojętnienie nawożenia mineralnego:
100-300 kg CaO/ha
Wynika z tego, że całkowite potrzeby kukurydzy w uprawie na ziarno (jak i na zielonkę) kształtują się na poziomie 300-660 kg CaO/ha.
Regulację odczynu gleby powinno się przeprowadzić odpowiednio wcześniej. Optymalnym terminem jest okres przed siewem rośliny przedplonowej lub bezpośrednio po jej zbiorze pod podorywkę, gruber lub bronę talerzową. Najbardziej bezpiecznym i wysoce skutecznym nawozem wapniowym z przeznaczeniem na wszystkie typy gleb jest wapno kredowe. Zaleca się stosowanie nawozów o bardzo wysokiej reaktywności (neutralizacji), która wpływa bezpośrednio na tempo odkwaszania gleby.
EKSPERT POLECA
Polecam stosowanie nawozów wapniowych granulowanych, dzięki czemu można wysiewać je siewnikami tradycyjnymi do nawozów mineralnych, nawet w szerokie ścieżki technologiczne – powyżej 20 m. Pozwala to również w wyjątkowych sytuacjach na zastosowanie ich w terminie pogłównym, w dawce 0,5-1,0 t/ha.
Rozważnie z azotem
Pobieranie azotu w początkowych fazach rozwojowych roślin jest niewielkie i ograniczone niższymi temperaturami powietrza oraz gleby. W takich warunkach ważną rolę odgrywa obecność azotu w formie NH4, która jako jedyna pobierana jest przez młode rośliny.
Największe zapotrzebowanie na azot i wodę kukurydza wykazuje w momencie tzw. wyrzucania miotełki. Tak późne wykorzystywanie azotu przez kukurydzę sugeruje nam wybór nawozu, który posiada przedłużony i opóźniony okres działania. Najlepiej takie warunki spełnia mocznik, Pulrea® 46% YaraVera Ureas oraz Polifoska® 21.
Wysokość nawożenia azotowego uzależniona jest również od procesu mineralizacji resztek roślinnych,
w wyniku którego uwalnia się średnio od 40 do
60 kg/ha N. Ze względu na wysoki poziom nawożenia azotowego najlepiej wykonać go w dwóch terminach:
1. termin
PRZED SIEWEM
Z WYKORZYSTANIEM NAWOZÓW:
- SALETRZAKI, CANWIL, SALMAG®
- SALETROSAN® 26 + 13 S, ZAKSAN®,
YARABELA EXTRAN, RSM® - Saletra amonowa 34%, PULAN® 34%
2. termin
POGŁÓWNIE, KIEDY ROŚLINY MAJĄ OD 4 DO 6 LIŚCI, NAWOZAMI:
- PULREA® 46%, PULGRAN®
- YARAVERA Ureas
- POLIFOSKA® 21 + 13 S
Pogłówne nawożenie nawozem Pulrea® 46%, YaraVera Ureas czy Polifoska® 21 najlepiej wykonać przed okresem deszczowym i na rośliny suche. Dzięki temu unikniemy większych strat azotu i uchronimy rośliny przed poparzeniami nawozowymi. W tym terminie należy unikać stosowania nawozów saletrzanych, gdyż zawarte w nich formy azotu są bardziej agresywne i stwarzają większe ryzyko uszkodzeń roślin, szczególnie w okresie obfitej rosy.
Niebezpieczne jest nawożenie azotem w okresie występowania tzw. trąbki (zdjęcie 1), uformowanej przez zwinięte liście kukurydzy. W tym momencie nawóz wpada do środka i przy małej ilości opadów lub po rosie rozpuszcza się, tworząc wysokie stężenia roztworu i prowadzi do groźnych uszkodzeń liści.
Wrażliwa na niedobór fosforu
Kukurydza jest rośliną wyjątkowo wrażliwą na niedobór fosforu w glebie, szczególnie w okresie wiosennych chłodów, co objawia się w postaci antocyjanowych (fioletowych) przebarwień liści i zahamowanym tempem wzrostu. Dlatego właśnie należy stosować nawozy o wysokiej dostępności tego składnika. Określa ją zapisana na opakowaniu procentowa zawartość fosforu rozpuszczalnego w wodzie.
Zdecydowanie lepiej ten krytyczny okres wiosennych chłodów przechodzą rośliny, w których wcześniej wykonano siew współrzędny z wykorzystaniem nawozów Polidap® oraz uzupełniającymi nawozami specjalistycznymi, tj. Agravita® Starter. Duża koncentracja wysoko dostępnych składników nawozowych
w obrębie rozwijającego się systemu korzeniowego daje wysoką oszczędność w nawożeniu doglebowym przy jednocześnie wysokim stopniu ich wykorzystania. W tradycyjnym wysiewie doglebowym najbardziej zalecanymi nawozami są: MacroSpeed® Perfect, Polifoski oraz nawozy Yara, Ultra 8, NPK i PK (tabela programy nawożenia str. 15). Łączy je wysoka koncentracja dostępnego fosforu.
Apetyt na potas
Z wymagań pokarmowych wynika również, że kukurydza jest rośliną o wyjątkowo dużym zapotrzebowaniu na potas, zatem wymaga stosowania nawozów o zwiększonej koncentracji tego składnika
tj. MacroSpeed® Perfect, który stosunek P:K ma jak 1:2.
Termin stosowania nawozów doglebowych uzależniony jest od składu mechanicznego gleby. Tak więc
na glebach ciężkich najlepiej wykonać nawożenie PK jesienią. W tym terminie mamy pewność odpowiedniego usytuowania się składników w wierzchniej warstwie gleby. Wiosenne nawożenie powinno mieć miejsce tylko na glebach o lżejszym składzie mechanicznym, gdyż zabezpieczy to składniki pokarmowe przed ich nadmiernym wypłukiwaniem w głąb gleby. Prawidłowa dynamika rozwoju kukurydzy uzależniona jest również od dwóch bardzo ważnych składników pokarmowych, tj. magnez i siarka. W tym celu idealnym nawozem granulowanym jest MacroSpeed® Green.
Zalecana jego dawka przedsiewna to 0,15-0,2 t/ha. MacroSpeed® Green zawiera magnez i siarkę w najbardziej dostępnej formie siarczanowej, która szybko i bezpośrednio pobierana jest przez rośliny. Poza tym nawóz ten częściowo niweluje na roślinach objawy niewłaściwego odczynu gleby.
EKSPERT RADZI
Dla osiągnięcia wysokich i wartościowych plonów nawożenie kukurydzy powinno być szczególnie zbilansowane, wykonane w odpowiednim terminie z wykorzystaniem najlepszych nawozów mineralnych.
